نوید شاهد | فرهنگ ایثار و شهادت

بررسي حاضر با هدف تعيين ميزان ارتباط بين دينداري و سلامت رواني دانش آموزان دبيرستان هاي شاهد استان تهران انجام گرديده است. اين بررسي از نوع توصيفي – همبستگي مي باشد. جامعه آماري اين پژوهش كليه دانش آموزان دبيرستان هاي شاهد استان تهران در سال تحصيلي83-82 بوده است؛ كه از اين تعداد 400نفر با روش نومنه گيري خوشه اي چند مرحله اي انتخاب گرديده اند. براي سنجش ميزان دينداري از آزمون دينداري فرد مسلمان و براي سنجش سلامت رواني از آزمون GHQ28 استفاده شده است. براي تجزيه و تحليل داده ها اين پژوهش ازآزمون آماري همبستگي پيرسون استفاده شده است.برا يتجزيه و تحليل داده ها اين پژوهش از آزمون آماري همبستگي پيرسون استفاده شده است. نتايج به دست آمده نشان داد كه ميزان رابطه بين دينداري و علائم جسماني(221/0-)، دينداري و اضطراب و اختلال خواب(231/0-)، دينداري و اختلال در كاركردهاي اجتماعي(1231/0-)، دينداري و افسردگي (248/0-) و دينداري و سلامت رواني بطور كلي(249/0-) بوده است. نتيجه : عامل دينداري و پايبندي به اصول مذهبي از مهمترين عوامل تأثير گذار بر جنبه هاي مختلف رواني و جسماني افراد مي باشد.

درهيچ مقطعي از تاريخ چندهزارساله ي ايران، به اندازه ي دوران دفاع مقدس ارزش هاي ملي واسلامي ايراني متبلور نگرديد. ارزش هاي دفاع مقدس و فرهنگ ايثار و شهادت علاوه بر اين كه ازتنوع ولطافت خاصي برخوردارند، داراي پايداري وثبات ويژه اي نيز مي باشند واين بدليل، ويژگي هاي منحصر به فرد دوران دفاع مقدس در متجلي شدن ارزش هاي انساني است. در اين مورد شواهد بسياري را مي توان بيان كرد كه اصرار نوجوانان براي اعزام به جبهه ها يكي از اين موارد است. اين پژوهش به صورت پيمايشي در جامعه ي 3... نفري فرهنگيان شهر نجف آباد ودر نمونه اي به حجم 34. نفر در سال تحصيلي 1386-1385 براي بررسي راه بردهاي تقويت فرهنگ ايثار وشهادت بين دانش آموزان انجام گرفته است. براين اساس سؤالات مطرح شده در اين تحقيق عبارتند از: 1-راه بردهاي فرهنگي تقويت فرهنگ ايثار وشهادت بين دانش آموزان چيست؟ متغيرهاي اين سؤال عبارتنداز: معرفي و شناساندن اسوه هاي ايثار وشهادت به نسل جوان، شناسائي احساس خودباوري مذهبي وملي ناشي از فرهنگ ايثار وشهادت در دانش آموزان ، ارائه و معرفي جلوه هاي زيباي وصيت نامه هاي شهدا به دانش آموزان ، بررسي وتوضيح ديدگاه حضرت امام خميني(ره) و مقام معظم رهبري در مورد ايثار وشهادت براي دانش آموزان ، تشريح وتوضيح نقش فرهنگي ايثار وشهادت براي دانش آموزان . 2-راه بردهاي آموزشي تقويت فرهنگ ايثار وشهادت بين دانش آموزان چيست؟ متغيرهاي اين سؤال عبارتنداز: تشويق ودعوت دانش آموزان به تحقيق وبررسي دركتب ومقالات مربوط به فرهنگ ايثار وشهادت، تحليل و بررسي فرهنگ ايثار وشهادت در طول تاريخ براي دانش آموزان ، آموزش راه هاي رسيدن به ملاك ها ومعيارهاي ايثار وشهادت، آموزش ومعرفي عوامل گرايش به فرهنگ ايثار وشهادت، برگزاري دوره هاي آموزشي فوق برنامه در جهت معرفي موانع گرايش به فرهنگ شهادت وايثار. 3-راه بردهاي اجتماعي تقويت فرهنگ ايثار وشهادت بين دانش آموزان چيست؟ متغيرهاي اين سؤال عبارتنداز:ارائه ي ديدگاه جامعه شناختي از تاثير فرهنگ ايثار وشهادت به دانش آموزان ، مواجه نمودن دانش آموزان با فرماندهان وافراد موثر در دفاع مقدس به عنوان نمادهاي فرهنگ ايثار وشهادت، بازديد وحضور در مناطق جنگي از نظر بعد مكاني فرهنگ ايثار وشهادت، استفاده از هنرهاي تجسمي ونمايشي در ترويج فرهنگ ايثار وشهادت، حضور در آرامگاه شهدا و بيمارستان هاي جانبازان وشناسائي اجزاء فرهنگ ايثار وشهادت. از ديدگاه اعضاي نمونه ي راه بردهاي فرهنگي بيش ترين تاثير را در تقويت فرهنگ ايثار وشهادت بين دانش آموزان داشته است. پس از آن راه بردهاي آموزشي و اجتماعي به ترتيب بيش ترين تاثير را در اين زمينه داشته اند. در پايان نوشتار براساس يافته هاي تحقيق پيشنهاداتي مانند: ارائه ومعرفي اسوه هاي دفاع مقدس با استفاده از: خاطرات رزمندگان وفرماندهان دفاع مقدس، مقالات وكتب نوشته شده در مورد دفاع مقدس، يادنامه هاي شهدا، وصيت نامه هاي شهدا، استفاده وزارت آموزش وپرورش به نحوي شايسته وجذاب از وصيت نامه هاي شهدا براي معرفي هر چه بيشتر دفاع مقدس وارزش هاي آن وترويج فرهنگ ايثار و شهادت و.... ارائه شده است.

دنياي معاصر با بحراني عظيم تحت عنوان بحران ارزشها مواجه شده است. بحراني كه بواسطة دور ماندن از ارزشهاي بشري ، الهي و ديني پديد آمده است. به همين جهت يكي از دغدغه هاي مهم متفكران بشردوست در دنياي جديد ، ترويج ارزشهاي انساني در عرصة دنياي كنوني مي باشد. يكي از ارزشهاي مهم بشري كه از ديرباز مورد توجه اديان و ملل مختلف قرار گرفته است، ايثار و شهادت مي باشد. اين موضوع در سطح وسيع در ادبيات و تاريخ و فرهنگ اساطير ملي و مذهبي ايران ديده مي شود و دفاع مقدس با بروز جنگ تحميلي از سوي عراق به جمهوري اسلامي ايران ، منجر به رواج مفاهيم ارزشي از قبيل فرهنگ ايثار و شهادت جايگاه ويژه اي در ميان مردم بويژه نوجوانان و جوانان شد و حفظ و پاسداري از ارزشهائي كه حاصل خون صدهاهزار شهيد و ايثار گراست ، تبديل به يكي از دغدغه هاي اصلي نهادهاي مختلف ، از جمله آموزش و پرورش گرديد.

با توجه به اهميت نشر و گسترش فرهنگ ايثار به عنوان يكي از عوامل اصلي حفظ ارزشهاي اسلامي ، پژوهش حاضر به بررسي ارتباط بين سبكهاي هويت (شامل سبك اطلاعاتي،سبك هنجاري و سبك سردرگم- اجتنابي) و ايثار پرداخته است. همچنين اين پژوهش سبكهاي هويت دانش آموزان و نوع ايثاري را كه ترجيح مي دهند، مورد مطالعه قرار داده است. نمونه تحقيق شامل 200 دانش آموز دبيرستانهاي شاهد شهر شيراز بود. به منظور اندازه گيري سبكهاي هويت از پرسشنامه سبكهاي هويت ISI-G6 و جهت سنجش ايثار و مؤلفه هاي آن (شامل ايثار مال، ايثار جان و ايثار اعضاء خانواده) از پرسشنامه ايثار استفاده شد. اطلاعات جمع آوري شده با استفاده از رگرسيون چند متغيره و روش اندازه گيري مكرر مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج حاكي از آن بود كه از بين سبكهاي هويت تنها سبك هنجاري قادر به پيش بيني معنادار ايثار و مؤلفه هاي آن مي باشد. همچنين نتايج نشان داد كه دانش آموزان دبيرستانهاي شاهد بيشتر از سبك هويتي اطلاعاتي برخوردارند و ايثار مال را به انواع ديگر ايثار ترجيج مي دهند.