استان گیلان از اولین استان‌های پیش قدم در مسیر پیروزی انقلاب اسلامی
شهید حجت‌الاسلام والمسلمین سید یونس رودباری نخستین شهید نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی(ره)، شهید فیضیه فروردین 1342 است.
پس از جریان حمله کماندوها به مدرسه فیضیه، یک روز با همان وضعیت به شدت آسیب دیده در قم ماند. فردای آن روز سایر طلبه ها چون می‌دیدند که اگر با این وضع در قم بماند از بین می‌رود چاره کار را در آن دیدند که سید یونس را به قزوین که نزدیک ترین شهرستان به زادگاهش هست بفرستند تا به وسیله آشنایان و نزدیکانی که او در آنجا دارد ترتیب درمان او توسط پزشکان در قزوین داده شود.
یکی دو نفر از طلاب داوطلب می‌شوند سید یونس را تا قزوین همراهی کنند ولی او نمی پذیرد و ترجیح می دهد که به تنهایی قم را به مقصد قزوین ترک کند.پس از رسیدن به قزوین در آنجا نیز نمی ماند و به سوی رودبار رهسپار می شود.
از مراجعت او به زادگاهش، چند روزی بیشتر سپری نشده بود که صدمات وارده کار خودش را می‌کند و سید یونس دارفانی را وداع گفته و به شهادت می‌رسد و پیکر مبارکش در گلزار امام زاده حسین آغوزبن(رودبار) زیارتگاه رهروان راه خدا می‌شود.
شهید ناصر درویش‌زاده در سال 1333 در روستای کلیشم شهرستان رودبار به دنیا آمد، با اوج‌گیری انقلاب در نهم دی 1357 مصادف با سومین روز شهادت استاد نجات‌اللهی در جریان تحصن استادان در دانشگاه تهران، همگام و هم‌صدا با دیگر مردم تجمع کرد و نیروهای حکومت نظامی به سوی تظاهرکنندگان تیراندازی کردند و تعداد کثیری از انقلابیون را مجروح و شهید کردند که یکی از این شهیدان، شهید ناصر درویش‌زاده بود که به درجه رفیع شهادت نائل آمد.
شهید محمدهدایت بازرگانی یکم فروردین 42 در گیلان متولد شد و در پنجم دی‌ماه 57 در شرق گیلان و در شهرستان رودسر به شهادت رسید.
شهید سیدرضا حبیب‌زاده در سوم فروردین 1329 در روستای کوزان فومن به دنیا آمد و سرانجام در دهم دی 1357 به دست مزدوران رژیم پهلوی به فیض شهادت رسید.
شهید عزیزالله حسینی ثانی در دهم دی 1333 در شهرستان رودسر به دنیا آمد و در سنگر تحکیم و تثبیت انقلاب در دهم دی 1357 در چابکسر به شرف شهادت نائل آمد.
شهید محمدرضا نونوار دوم مهرماه 37 در گیلان متولد شد و 21 بهمن 57 در قاسم‌آباد تهران به درجه رفیع شهادت نائل آمد.
شهید وحید مهرساده در هفتم مهرماه 37 در گیلان متولد شد و در تاریخ هشتم اسفند57 در محله شمس‌آباد تهران توسط مأموران رژیم پهلوی به شهادت رسید.
شهید غلامرضا پورکریم در 29 آذر 31 در گیلان متولد شد و در تاریخ هشتم دی ماه 57 در خیابان ویلای تهران توسط مأموران رژیم پهلوی به شهادت رسید.
شهید بهمن یوسفی در سال 1324 متولد شد و در 17 بهمن 57 توسط مزدوران رژیم پهلوی در جنوب گیلان و در بازار شهر منجیل به درجه رفیع شهادت نائل آمد.
شهید داریوش دانش‌پایه در پنجم اذر سال 1328 در گیلان متولد شد و در مبارزات علیه رژیم طاغوت و در 17 شهریور 57 در میدان شهدای تهران به شهادت رسید.
شهیده رویا باقری‌زنده‌دل در تاریخ 20 مرداد 36 در گیلان متولد شد و در 28 اردیبهشت 55 در ژاندارمری سابق رشت توسط مأموران مزدور رژیم پهلوی به شهادت رسید.
شهید فرمان ایزدی‌قهرمان‌لو نیز از مجاهدان و مبارزان گیلانی علیه رژیم طاغوت بود که در 21 بهمن 57 توسط مأموران مزدور رژیم پهلوی به شهادت رسید.
شهید ابراهیم جعفری بوئینی در سال 1326 در روستای بوئین فومن به دنیا آمد و در دوران معلمی، فعالیتهای سیاسی خود را علیه رژیم آغاز کرد و دانش‌آموزان خود را با مسائل مذهبی آشنا می‌کرد .
وی در سال 1352 توسط مأموران ساواک تحت تعقیب قرار گرفت و شبانه به زادگاهش رفت. پس از آن‌که زمزمه‌های انقلاب اسلامی را شنید، با شور و شوقی وصف‌ناپذیر به آگاه کردن مردم از ظلم و ستم شاه مخلوع پرداخت و نقش مؤثری در پیشبرد اهداف انقلاب در منطقه داشت.
سرانجام در هفتم دی 1357 در تظاهرات عظیمی که در شهر رشت برپا شد، بر اثر ضربات شدید باطوم برقی بر سرش بیهوش شد و پس از انتقال به بیمارستان حشمت رشت، به علت خونریزی مغزی به فیض شهادت نائل گشت و نامش به عنوان نخستین معلم شهید در تاریخ انقلاب اسلامی گیلان ثبت شد.
شهید علی رمضان‌پور کماچالی در 25 آبان 1290 در روستای کماچال لاهیجان به دنیا آمد و در نهم دی 1357 در سنگر تحکیم و تثبیت انقلاب در شهرستان آستانه اشرفیه به شرف شهادت نائل آمد.
شهید حسین پرندک در اول فروردین 1344 در شهرستان آستانه اشرفیه به دنیا آمد و نهم دی 1357 در تظاهرات انقلابیون در این شهرستان شربت شهادت را نوشید.
شهید حسن جم‌راد در دوم مهر 1311 در شهرستان رشت به دنیا آمد و در طول زندگی به افراد بی‌پناه کمک می‌کرد .وی در دهم بهمن 1357 درحالی که بر اساس اعتقاد به جهاد و مبارزه در راه خدا در تظاهرات مردمی شهر رشت شرکت کرده بود، به دست مأموران مزدور رژیم منحوس پهلوی به شهادت رسید.
شهید رضا قلی خرسندی در سال 1332 در شهرستان لاهیجان به دنیا آمد و در 22 بهمن 1357 به دست مزدوران ستمشاهی در اطراف پادگان باغ شاه تهران در هنگام کمک به نیروهای انقلابی در راهپیمایی و تظاهرات به فیض شهادت نائل آمد.
شهید نادر حاجی عباسی در سال 1339 در شهر مرزی آستارا متولد شد و در سال 1357 در اوایل پیروزی انقلاب به عنوان دانش‌آموز سال سوم رشته علوم تجربی دبیرستان حکیم نظامی آستارا تحصیل می‌کرد. نیروهای ارتشی و نظامی حکومت شاه، پاسگاه‌های مرزی را رها کرده و متواری شده بودند، لذا عده‌ای از جوانان انقلابی به اتفاق حجت‌الاسلام لنکرانی و یکی دیگر از روحانیون شهر تصمیم گرفتند که از پاسگاه‌های مرزی پاسداری و حفاظت کنند. شهید عباسی هم همراه چند تن از دوستانش به پاسگاه قنبر محله در نزدیکی مرز ایران و شوروی سابق رفتند و در همان جا به فیض شهادت نائل آمد و نامش به عنوان اولین شهید آستارا ثبت شد.
شهید جعفر پورجلالی در چهارم آذر 1325 در شهرستان آستانه اشرفیه به دنیا آمد. وی ضمن مخالفت با مظاهر پلید حکومت شاهنشاهی با شرکت در راهپیمایی و تظاهرات همگام با مردم فعالیت می‌کرد و با خودروی خود اقدام به حمل چوب‌های بزرگ از روستاها برای استفاده در راه‌بندان‌های معابر توسط مردم می‌کرد. وی در تاریخ دوازدهم دی 1357 درحالی که نیروهای کمکی از رشت به آستانه اشرفیه آمده بودند و منزل پدر وی را تحت نظر داشتند، در هنگام خروج از خانه با اصابت تیر به سینه‌اش به فیض شهادت نائل شد.
شهید سیدباقر حسینی ده‌بنه در سال 1322 در شهرستان لنگرود به دنیا آمد و در 23 بهمن 1357 در خرم آباد لرستان به شرف شهادت نائل آمد.
شهید اسماعیل تعصبی شالکویی در دوم خرداد 1340 در شهر رشت به دنیا آمد. وی که در ارتش زمان شاه خدمت می‌کرد به سیل خروشان ملت پیوست و در راهپیمایی و تظاهرات شرکت کرد و با اوج‌گیری انقلاب در پادگان جی تهران مشغول خدمت بود که به واسطه درگیری با مأموران رژیم ستمشاهی در هنگام حکومت نظامی مورد اصابت گلوله قرار گرفت و شهید شد.
شهید محمدتقی کنارگ در 20 دی ماه 38 در گیلان متولد شد و در تاریخ 22 آبان 57 در لاهیجان به درجه رفیع شهادت نایل آمد.
محمدصادق بیابانگردی در ششم خرداد 26 در گیلان متولد شد و 22 بهمن 57 در خیابان صیقلان رشت به درجه رفیع شهادت نایل آمد.
شهید جبار جباری در 12 آذر 1333 در شهرستان بابلسر به دنیا آمد و در 21 بهمن 1357 وقتی که برای تصرف پادگانی در تهران رفته بود به فیض شهادت نائل آمد.
شهید اصغر هاشم‌پور در سال 1331 در رودسر دیده به جهان گشود و در یک محیط مذهبی رشد کرد. وی اعلامیه‌های امام خمینی(ره) را بین مردم پخش می‌کرد و بر دیوارها شعارهای انقلابی می‌نوشت که سرانجام در درگیری خیابانی روز 19 دی 1357 بر اثر اصابت چهار تیر جان به جان‌آفرین تسلیم کرد و روحش به ملکوت اعلی پرواز کرد.
شهید حمیدرضا ابراهیم‌زاد در سال 1336 در شهر رشت متولد شد و سرانجام به واسطه مبارزاتش علیه رژیم پهلوی و به دنبال شرکت در راهپیمایی‌ها و مراسم مذهبی و سیاسی و تظاهرات در هفتم بهمن 1357 در خیابان سردار جنگل رشت به دست مأموران مزدور شاه به درجه رفیع شهادت نائل آمد.
شهید حمید سجاسی در 25 شهریور 1341 دیده به جهان گشود و در زمره دانش‌آموزان انقلابی بود که در فعالیتهای سیاسی علیه حکومت ستمشاهی حضور داشت. وی توسط مأموران رژیم شناسایی و تحت تعقیب قرار گرفت و در خیابان حافظ شمالی بر اثر شلیک گلوله دژخیمان حکومت شاه به فیض شهادت رسید.
شهید هادی مهرآزاد صابر در اول اردیبهشت 1332 در شهر رشت در خانواده‌ای متدین به دنیا آمد. وی دوران خدمت سربازی را در شهر سیرجان می‌گذارند که در حین درگیری با مزدوران رژیم شاه به درجه رفیع شهادت نائل شد.
شهید سیدتقی اشکیل در 12 شهریور 1326 در شهر رشت دیده به جهان گشود و سرانجام در هشتم دی 1357 هنگام درگیری با دست‌نشانده‌های طاغوت به درجه رفیع شهادت رسید.
شهید محرمعلی مؤمنی در سال 1338 در روستای خرمکوه عمارلوی رودبار به دنیا آمد و سرانجام در 17 شهریور 1357 ـ معروف به جمعه سیاه ـ در میدان شهدای تهران به شهادت رسید.-
شهید محسن نیک‌مرام، اول فروردین 1335 در شهر ماسوله به دنیا آمد و طی مبارزات سیاسی علیه رژیم پهلوی در تظاهراتی نزدیک بیمارستان رازی شهر رشت مجروح شد و نجات یافت. وی سرانجام در 21 بهمن 1357 در حال شعار دادن علیه نظام شاه بر اثر اصابت گلوله در میدان صیقلان رشت به شهادت رسید.
شهید مراد بلال‌زاده در چهارم شهریور 1340 در شهر رشت به دنیا آمد و زمانی که انقلاب اسلامی به پیروزی رسید خود را وقف مراقبت و حفاظت از انقلاب کرد. وی سرانجام در 21 اسفند 1357 هنگام شب که مشغول پاسداری بود توسط یکی از دست‌نشانده‌های رژیم پهلوی به شهادت رسید.
شهید نعمت برشنورد در سال 1339 در شهرستان صومعه‌سرا به دنیا آمد و اعلامیه‌ها را بین مردم توزیع می‌کرد و چندین بار تحت تعقیب مأموران شهربانی قرار گرفت و سرانجام در هشتم آذر 1357 در میدان شهر توسط یکی از مزدوران رژیم به درجه رفیع شهادت رسید.
شهید داود راحمی پورمقدم در 16 دی 1338 در تهران دیده به جهان گشود و در راهپیمایی‌ها و تظاهرات علیه رژیم شرکت فعالانه داشت. وی سرانجام در هنگام تصرف کلانتری نارمک در روز 23 بهمن 1357 مورد اصابت گلوله قرار گرفت و به شهادت رسید.
شهید رحیم‌الله‌پورنصیری در 30 تیر 1334 در یک خانواده مذهبی در گوراب زرمیخ به دنیا آمد و با پخش نواریهای سخنرانی امام و انتشار اعلامیه و شرکت در تظاهرات و راهپیمایی‌ها سرانجام در 11 آبان 1357 بر اثر اصابت گلوله به شهادت رسید.
شهید محمدرضا صابر همیشگی در اول فروردین 1341 در روستای نیاکوه از توابع شهرستان آستانه اشرفیه به دنیا آمد و سرانجام در 22 آبان 1357 در تظاهرات خیابانی مورد حمله و حشیانه مأموران رژیم قرار گرفت و بر اثر اصابت تیر به قلبش به شهادت رسید.
شهید شهرام طلوعی در 22 فروردین 1338 در روستای لولمان از توابع شهرستان فومن به دنیا آمد و سرانجام در راهپیمایی در نهم دی 1357 بر اثر اصابت گلوله عمال رژیم پهلوی به پیشانی‌اش شهد شهادت را نوشید.
شهید محرمعلی شکرگزار، اول دی 1332 در روستای دهنده شهرستان صومعه‌سرا به دنیا آمد و در دوران انقلاب فعالیت چشمگیری علیه حکومت ستمشاهی داشت. وی سرانجام عصر روز 17 شهریور 1357 در تهران با مردم مسلمان به یک مغازه مشروب‌فروشی حمله کردند که با اصابت گلوله به قسمت ران پایش زخمی شد و بر اثر خونریزی شدید به فیض عظیم شهادت نائل آمد.
شهید محمود تابان شمال در 25 اردیبهشت 1338 در شهر رشت به دنیا آمد و طی مبارزات انقلابی خود سرانجام در 23 دی 1357 در شهر رشت به شهادت رسید.
شهید سیدیوسف سیدی‌نژاد در 13 تیر 1332 در شهر رشت دیده به جهان گشود و سرانجام در دی 1357 بر اثر اصابت گلوله به شهادت رسید.
شهید عبدالله عبدالعلی در چهارم بهمن 1336 در شهر رشت به دنیا آمد و برای انجام خدمت سربازی عازم سلمان‌شهر شد و به دستور حضرت امام خمینی(ره) از پادگان فرار کرد و به صف انقلابیون پیوست .وی در همه راهپیمایی‌ها و مراسم سیاسی ـ مذهبی شرکت فعالانه داشت و سرانجام در هفتم بهمن 1357 در حین تظاهرات علیه رژیم مورد اصابت گلوله قرار گرفت و پس از انتقال به بیمارستان پورسینای رشت و اعزام به یکی از بیمارستان‌های تهران به درجه رفیع شهادت رسید.
شهید احمد عطاآفرین در سوم آذر 1334 در شهر رشت در خانواده‌ای مذهبی و متدین پا به عرصه وجود نهاد و در بهمن 1357 توسط دژخیمان رژیم پهلوی به شهادت رسید.
شهید عوض شفیعی‌خانقاه در 17 خرداد 1318 در خانقاه از توابع شهرستان خلخال به دنیا آمد و سرانجام در حین تظاهرات در 17 شهریور 1357 به درجه رفیع شهادت نائل آمد.
شهید غلامرضا عظیم‌زاده در سال 1331 در روستای مردخه تولم از توابع شهرستان صومعه‌سرا در یک خانواده مذهبی پا به عرصه گیتی نهاد. همزمان با اوج‌گیری انقلاب اسلامی فعالیت خود را علیه حکومت ستمشاهی با توزیع اعلامیه‌های امام خمینی(ره) آغاز کرد و با شرکت در راهپیمایی‌ها و تظاهرات دو بار دستگیر و روانه زندان شد. سرانجام بر اثر مبارزه مستمر با رژیم منحوس پهلوی در 17 شهریور 1357 هنگام تظاهرات در میدان شهدا از ناحیه نخاع مورد اصابت گلوله مزدوران قرار گرفت و پس از تحمل درد و رنج بسیار در نهم دی 1357 به لقاء‌ا... پیوست و طعم شهادت را چشید.
شهید بهزاد برزو در 18 مهر 1324 در شهر رشت پا به عرصه وجود نهاد. وی با شرکت در راهپیمایی‌ها، مبارزات علیه رژیم پهلوی را آغاز کرد و حتی برای پیروزی انقلاب چهل روز روزه گرفت. سرانجام در روز 17 شهریور 1357 برای شرکت در راهپیمایی به میدان شهدا (ژاله سابق) رفت و به فوز عظیم شهادت نائل آمد.
شهید عزیز رحیمی چاکدل در سال 1340 در روستای خالیکاسر از توابع شهرستان لنگرود دیده به جهان گشود و همزمان با اوج‌گیری انقلاب در تظاهرات علیه رژیم فعالانه شرکت داشت و در همه راهپیمایی‌ها و مراسم‌های سیاسی ـ مذهبی حضور داشت و کاملاً خود را وقف انقلاب کرد .سرانجام در روز دهم دی 1357 درحالی که در تظاهرات شرکت کرده بود، بر اثر تیراندازی مأموران رژیم منحوس پهلوی به شهادت رسید.
شهیده فرحناز معصومی در 13 آبان 1341 در شهر رشت به دنیا آمد و در پی مبارزاتی که علیه رژیم داشت، در هفت بهمن 1357 در شهر رشت بر اثر اصابت گلوله مأموران رژیم پهلوی به ندای حق لبیک گفت و به ملکوت اعلی پیوست.
شهید الیاس سالاری گرکرودی در سال 1354 در شهرستان رودسر به دنیا آمد. سه بهار از عمرش سپری نشده بود که در 22 آبان 1357 به همراه مادر و دایی‌اش وارد لاهیجان شد و در اوج تظاهرات آن روز با اصابت گلوله‌ای به خیل شهیدان انقلاب پیوست و به شهادت رسید.
شهید بیژن حقیری لیمودهی در اول آذر 1334 در شهرستان صومعه‌سرا به دنیا آمد و در سنگر تحکیم و تثبیت انقلاب در یازدهم اسفند 1357 در صومعه‌سرا به شهادت رسید.
شهید همت وطن‌دورجلیسه در 24 اردیبهشت 1337 در شهرستان لنگرود به دنیا آمد و در سنگر تحکیم و تثبیت انقلاب در 28 اسفند 1357 در شهرستان سنندج به شرف شهادت نائل آمد.
شهید خسرو احمدی احمدسرایی در سال 1330 در شهرستان شفت به دنیا آمد و حضوری فعالانه در تظاهرات و راهپیمایی‌های انقلاب داشت، وی سرانجام در 11 آذر 1357 به دست مزدوران ستمشاهی به شهادت رسید.
شهید مهدی قاسمی در 29 اسفند 1338 در شهرستان رودسر دیده به جهان گشود. وی در راهپیمایی و تظاهرات علیه رژیم فعالانه شرکت داشت و با ساختن کوکتل مولوتف به مأموران مزدور شاه معدوم حمله کرد و سرانجام در پنجم دی 1357 در حین مبارزه از ناحیه سر هدف گلوله مأموران شاه قرار گرفت و به شهادت رسید.
شهید مهدی همراه در چهارم فروردین 1338 در شهر رشت به دنیا آمد و سرانجام در طی مبارزات انقلابی خود در تظاهرات شهر رشت در خیابان تختی توسط مأموران شاه به شهادت رسید.
شهید محمدمهدی راهنما در دهم اردیبهشت 1341 در روستای چوبر فومن به دنیا آمد و سرانجام در 22 بهمن 1357 هنگام تسخیر پادگان جی تهران بر اثر اصابت گلوله به شهادت رسید.
شهید محمودرضا بابایی‌پور در سال 1333 در شهرستان لنگرود به دنیا آمد و سرانجام در روز دهم دی 1357 در راهپیمایی عظیم مردم لنگرود علیه حکومت ستمشاهی بر اثر اصابت تیر به فیض شهادت نائل آمد.
شهید محمد مهرزاد سلمانی در سال 1335 در شهر لاهیجان به دنیا آمد و در 22 آبان سال 1357 در لاهیجان در حین شرکت در تظاهرات آن روز در درگیری با مأموران شاه در خیابان شهدای لاهیجان بر اثر اصابت گلوله به سرش به شهادت رسید.
شهید محمدرضا میهن‌پور در پنجم مهر 1326 در خانواده‌ای مذهبی در رودسر به دنیا آمد. وی در تظاهرات و راهپیمایی علیه رژیم شرکت می‌کرد و سرانجام روزی که به همراه دوستانش برای تشیع پیکر شهید اصغر هاشم‌پور رفته بود، تحت تعقیب و ضرب و شتم مأموران شهربانی حکومت وقت قرار گرفت و بر اثر ضربات شدید باتوم بر زمین افتاد و بیهوش شد و توسط مردم انقلابی به بیمارستان منتقل شد، اما بر اثر شدت جراحات وارده به درجه رفیع شهادت نائل آمد.
شهید میرمحمدعلی ملکوتیان در نهم بهمن 1328 در شهر رشت متولد شد و در 22 بهمن 1357 در پادگان جمشیدیه تهران بر اثر اصابت گلوله از سوی عمال رژیم پهلوی به شهادت رسید.
شهید علی شعبانی در سال 1340 در یکی از روستاهای شهر لاهیجان به دنیا آمد و سرانجام در طی مبارزات علیه رژیم در 14 دی 1357 در رویارویی با مأموران شاه بر اثر اصابت گلوله در خون غلتید.
شهید محمد کاظمی در سال 1333 در روستای دوبخش دیده جهان گشود و در سال 1357 همزمان با اوج گرفتن انقلاب، فعالیتهای چشمگیری در تهران و قم داشت و به فرمان امام پس از لغو حکومت نظامی به همراه دوستانش به پادگان‌ها حمله کرده و تعدادی از پادگان‌ها را تسخیر کردند.
وی سرانجام در 22 بهمن 1357 در پادگان باقری سابق توسط مأموران گارد شاه به درجه رفیع شهادت رسید.
شهید محمد کیوان در 26 اردیبهشت 1334 در شهر رشت به دنیا آمد و سرانجام در 25 اسفند 1357 در تظاهرات علیه رژیم پهلوی بر اثر اصابت گلوله به درجه رفیع شهادت نائل آمد.
